Tworzenie pozytywnych wzorców ekologicznych jest bardzo ważne dla skutecznego oddziaływania wychowawczego. Nawyki ekologiczne należy kształtować od wczesnego dzieciństwa, dlatego już u dzieci w wieku przedszkolnym warto wyrabiać opiekuńczą i odpowiedzialną postawę wobec zwierząt i roślin oraz wdrażać do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Wiek przedszkolny charakteryzujący się dużym skokiem intelektualnym w rozwoju dziecka, jest najlepszym okresem do wprowadzania elementów edukacji ekologicznej.
Ekologia zaczyna się w domu. Dom rodzinny jest pierwszym najważniejszym miejscem kształtowania umiejętności i zachowań sprzyjających ekologii. Dzieci w naturalny sposób uczą się i sprawdzają różne zachowania w życiu codziennym, kształtują się nawyki dbania o środowisko. Ze względu na duże zanieczyszczenie środowiska w którym żyjemy, musimy zwracać uwagę na rozbudzanie wśród dzieci wrażliwości ekologicznej, ucząc je odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego. Małe dzieci są bardzo otwarte na świat, zdobywają wiedzę doświadczając i eksplorując otoczenie, a przy tym znacznie wzbogacają swój zasób słownictwa., dlatego powinniśmy stosować kilka zasad:
- Dawaj przykład. Podczas spacerów zwróć uwagę dziecka na otaczającą przyrodę. Rozmawiaj o ciekawych roślinach, zwracaj uwagę na pomniki przyrody, oceniaj stan czystości jezior, porządek panujący na ulicach, w parkach.
- Segreguj śmieci razem z dzieckiem. Ucz w domu segregować śmieci. Z plastikowych butelek, rolek po papierze można wspólnie z dzieckiem wykonać stworki, kukiełki.
- Bierz udział w akcjach. Informuj dziecko o ogólnoświatowym dniu Sprzątania Świata i znaczeniu tej akcji dla życia na ziemi.
- Rozmawiaj. Uświadamiaj dziecko o niebezpieczeństwach grożących życiu ludzi, spowodowanych zanieczyszczeniami i dewastacją. Przeglądaj z dzieckiem atlasy, oglądaj filmy przyrodnicze, zadawaj dziecku pytania i pozwól mu odpowiadać.
- Oszczędzaj i ucz oszczędzać. Wprowadź zasadę oszczędzania wody podczas mycia rąk i zębów, gaszenia zbędnego oświetlenia, wyłączania nieużywanych urządzeń elektrycznych, itp.
- Załóż ogródek. Załóż z dzieckiem uprawę roślin w domu „od nasionka do rośliny”.
- Zrezygnuj z plastiku. Zwróć uwagę dziecka, że ochronie środowiska sprzyja używanie wielorazowych opakowań.
- Nie wyrzucaj, ale naprawiaj. Nie przyzwyczajaj dziecka do tego, że jak coś się zniszczy, to należy to wyrzucić, bo kupienie nowej rzeczy jest prostsze niż naprawienie starej.
- Bądź konsekwentny. Gdy zawiesisz karmnik dla ptaków za oknem malucha, nie zapomnij sypać tam okruszków. Maluch, widząc, że naprawdę angażujesz się w swoje działania, uczy się systematyczności.
Chodzi nie tylko o to, aby malec odróżniał pojemniki na plastik od tych na papier. Przede wszystkim chodzi o to, aby wyrósł na wrażliwego, odpowiedzialnego człowieka. Kształtujemy u dzieci wrażliwość, dzieci zaczynają zdawać sobie sprawę z konieczności ochrony środowiska, rozumieją że życie człowieka nie może polegać jedynie na nieustannym eksploatowaniu, wykorzystywaniu i zanieczyszczaniu ziemi i że z naszej strony należą jej się przede wszystkim miłość i szacunek. Ucząc je poczucia odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego, zaszczepiamy w dzieciach przyzwyczajenia które będą owocować przez całe ich dalsze życie. Dzieci emocjonalnie przywiązane do naturalnego otoczenia stają się zwykle przyjazne środowisku w życiu dorosłym.
Najważniejsze, to uczyć je tylko tego, w co sami wierzymy i co praktykujemy, gdyż przekonywanie dzieci do zachowań, których nie obserwują we własnych domach, całkowicie mija się z celem. Z drugiej strony, zainteresowanie dziecka ekologią to doskonały moment na rewolucję we własnym domu, bo na dobre decyzje nigdy nie jest zbyt późno.